>
BIOSHQIP

Bota

Planeti Tokë

Bota
Toka është planeti i tretë i sistemit tonë diellor, është rreth 4.6 miliardë vjet e vjetër, dhe i vetmi planet në Sistemin tonë Diellor ku është zhvilluar jeta.

Toka është planeti i tretë për nga largësia nga Dielli dhe më i madhi nga planetët tokësorë në sistemin diellor, si nga masa ashtu edhe nga diametri. Në sipërfaqen e tij ka ujë, i pranishëm në të tre gjendjet e grumbullimit (të ngurtë, të lëngët dhe të gaztë) dhe një atmosferë e përbërë kryesisht nga azoti dhe oksigjeni i cili, së bashku me fushën magnetike që rrethon planetin, mbron Tokën nga rrezet kozmike dhe rrezatim diellor. Si trupi i vetëm planetar në sistemin diellor i aftë për të mbështetur jetën siç konceptohet dhe njihet nga njerëzit, është i vetmi vend ku jetojnë të gjitha speciet e njohura të gjalla.

Sipërfaqja e jashtme është e ndarë në disa segmente të ngurtë të quajtura pllaka tektonike që lëvizin përgjatë sipërfaqes për periudha prej disa milionë vjetësh. Pjesa e brendshme, aktive nga pikëpamja gjeologjike, përbëhet nga një shtresë e trashë relativisht e ngurtë ose plastike, e quajtur mantel, dhe nga një bërthamë e cila nga ana tjetër ndahet në një bërthamë të jashtme, ku krijohet fusha magnetike, dhe bërthamë e brendshme e fortë, e bërë kryesisht nga hekuri dhe nikeli. Megjithatë, gjithçka në lidhje me përbërjen e pjesës së brendshme të Tokës mbetet një teori indirekte, d.m.th. i mungon verifikimi dhe vëzhgimi i drejtpërdrejtë.

Të rëndësishme janë ndikimet e ushtruara në Tokë nga hapësira e jashtme. Në fakt Hëna është në origjinën e fenomenit të baticave, ajo stabilizon zhvendosjen e boshtit të tokës dhe ka modifikuar ngadalë gjatësinë e periudhës së rrotullimit të planetit, duke e ngadalësuar atë; një bombardim i kometave gjatë fazave fillestare luajti një rol themelor në formimin e oqeaneve dhe në një periudhë të mëvonshme disa ndikime asteroidi shkaktuan ndryshime të rëndësishme në karakteristikat e sipërfaqes dhe ndryshuan jetën e saj aktuale.

Foto