Anjezë Gonxhe Bojaxhiu, (26 gusht 1910 – 5 shtator 1997), e njohur më mirë si Nënë Tereza, ishte një nuseja shqiptare e gjetur. Misionarët e Bamirësisë. E lindur në Shkup, atëherë pjesë e Perandorisë Osmane, ajo u rrit në një familje të devotshme katolike. Në moshën 18-vjeçare, ajo u transferua në Irlandë për t'u bashkuar me Motrat e Loretos dhe më vonë në Indi, ku jetoi pjesën më të madhe të jetës së saj dhe kreu punën e saj misionare. Më 4 shtator 2016, ajo u shpall shenjtore nga Kisha Katolike si Shën Tereza e Kalkutës. Një nga mrekullitë që ishin parakusht për kanonizimin e saj është sfiduar. Përvjetori i vdekjes së saj, 5 shtatori, tashmë festohet si dita e festës së saj.

Nënë Tereza themeloi Misionarët e Bamirësisë, një kongregacion fetar që fillimisht ishte i përkushtuar për t'i shërbyer "më të varfërve të të varfërve" në lagjet e varfra të Kalkutës. Gjatë dekadave, kongregacioni u rrit për të vepruar në mbi 133 vende, që nga viti 2012, me më shumë se 4,500 murgesha që menaxhonin shtëpitë për ata që vdisnin nga HIV/AIDS, lebra dhe tuberkulozi, si dhe drejtonin kuzhina supe, dispansere, klinika të lëvizshme, jetimore dhe shkolla. Anëtarët e urdhrit zotohen për dëlirësinë, varfërinë dhe bindjen dhe gjithashtu shpallin një zotim të katërt: t'i japin "shërbim falas me gjithë zemër më të varfërve të të varfërve".

Nënë Tereza mori disa nderime, duke përfshirë Çmimin e Paqes Ramon Magsaysay 1962 dhe Çmimin Nobel të Paqes 1979. Jeta dhe vepra e saj kanë frymëzuar libra, dokumentarë dhe filma. Biografia e saj e autorizuar, e shkruar nga Navin Chawla, u botua në vitin 1992 dhe më 6 shtator 2017, ajo u emërua bashkëpatrone e Kryedioqezës Katolike Romake të Kalkutës së bashku me Shën Francis Xavier. Megjithatë, ajo ishte gjithashtu një figurë e diskutueshme, duke tërhequr kritika për kundërshtimin e saj të vendosur ndaj abortit, divorcit dhe kontracepsionit, si dhe për kushtet e këqija dhe mungesën e kujdesit mjekësor ose lehtësimit të dhimbjeve në shtëpitë e saj për të vdekurit.

Ajo lindi më 26 gusht 1910 në një familje shqiptare të Kosovës në Shkup, Perandoria Osmane (tani kryeqyteti i Maqedonisë së Veriut). Ajo u pagëzua në Shkup një ditë pas lindjes së saj. Më vonë ajo e konsideroi 27 gushtin, ditën kur u pagëzua, "ditëlindjen e saj të vërtetë".

Ishte fëmija më i vogël i Nikollë dhe Dranafile Bojaxhiut (Bernai). Babai i saj, i cili ishte i përfshirë në politikën e komunitetit shqiptar në Maqedoninë osmane, ndoshta ishte helmuar, një akt që i atribuohet agjentëve serbë, pasi ai kishte vizituar Beogradin për një takim politik në vitin 1919 kur ajo ishte tetë vjeç. Ai lindi në Prizren (sot në Kosovë), por familja e tij ishte nga Mirdita (Shqipëria e sotme). Nëna e saj mund të ketë qenë nga një fshat afër Gjakovës, që pasardhësit e saj besojnë se janë Bishtazhin.

Sipas një biografie të Joan Graff Clucas, Anjeza ishte në vitet e para kur u magjeps nga historitë e jetës së misionarëve dhe shërbimit të tyre në Bengali; në moshën 12-vjeçare, ajo ishte e bindur se duhej t'i përkushtohej jetës fetare. Vendosmëria e saj u forcua më 15 gusht 1928 teksa lutej në faltoren e Zojës së Zezë të Vitinës-Letnicës, ku shkonte shpesh në pelegrinazhe.

Anjezë u largua nga shtëpia në vitin 1928 në moshën 18-vjeçare për t'u bashkuar me Motrat e Loretos në Loreto Abbey në Rathfarnham, Irlandë, për të mësuar anglisht me synimin për t'u bërë misionare; Anglishtja ishte gjuha e mësimit të Motrave të Loretos në Indi. Ajo nuk e pa më as nënën e as motrën e saj. Familja e saj jetoi në Shkup deri në vitin 1934, kur u shpërngulën në Tiranë. Gjatë qeverisjes së liderit komunist Enver Hoxha, ajo konsiderohej një agjente e rrezikshme e Vatikanit. Pavarësisht kërkesave të shumta dhe përkundër faktit se shumë vende bënë kërkesa në emër të saj, asaj iu mohua mundësia për të parë familjen e saj dhe nuk iu dha mundësia të shihte nënën dhe motrën e saj. Të dy vdiqën gjatë sundimit të Hoxhës dhe vetë Anjeza mundi të vizitonte Shqipërinë vetëm pesë vjet pas rënies së regjimit komunist. Dom Lush Gjergji në librin e tij “Nëna jonë Tereza” përshkruan një nga udhëtimet e saj në ambasadë ku po qante teksa po dilte nga ndërtesa, duke thënë:

I dashur Zot, mund ta kuptoj dhe ta pranoj që duhet të vuaj, por është kaq e vështirë të kuptosh dhe pranosh pse nëna ime duhet të vuajë. Në pleqëri ajo nuk ka dëshirë tjetër veçse të na shohë për herë të fundit.

Ajo mbërriti në Indi në vitin 1929 dhe filloi novitacionin e saj në Darjeeling, në Himalajet e poshtme, ku mësoi Bengalin dhe dha mësim në Shkollën e Shën Terezës pranë manastirit të saj. Ajo bëri zotimet e saj të para fetare më 24 maj 1931. Ajo zgjodhi të emërohej sipas Thérèse de Lisieux, shenjtja mbrojtëse e misionarëve; drejtshkrimi i Terezës.

Teresa bëri betimet e saj solemne më 14 maj 1937 ndërsa ishte mësuese në shkollën e manastirit Loreto në Entally, Kalkuta lindore, duke marrë stilin e 'Nënës' si pjesë e zakonit Loreto. Ajo shërbeu atje për gati njëzet vjet dhe u emërua drejtoreshë e saj në vitin 1944. Edhe pse Nënë Tereza i pëlqente të jepte mësim në shkollë, ajo shqetësohej gjithnjë e më shumë nga varfëria që e rrethonte në Kalkuta. Uria e Bengalit e vitit 1943 solli mjerim dhe vdekje në qytet dhe Dita e Veprimit Direkt të Gushtit 1946 filloi një periudhë të dhunës myslimano-hindu.

Në vitin 1946, gjatë një vizite në Darjeeling me tren, Nënë Tereza ndjeu se dëgjoi thirrjen e ndërgjegjes së saj të brendshme për t'u shërbyer të varfërve të Indisë për Jezusin. Ajo kërkoi dhe mori leje për t'u larguar nga shkolla. Në vitin 1950, ajo themeloi Misionarët e Bamirësisë, duke zgjedhur një sari të bardhë me dy kufij blu si zakon të urdhrit.